Pierwsze wzmianki o Łodzi pochodzą z dokumentu księcia łęczyckiego i
dobrzyńskiego Władysława, z roku 1332. W roku 1387 biskup włocławski Jan Kropidło
nadał sołectwo wsi Łódź i Widzew sołtysowi Januszowi, zaś 15 maja 1414 roku wieś
Łodzia uzyskał przywilej lokacyjny. Powstałe w ten sposób miasto otrzymało nazwę
Ostroga (od nazwy rzeki - Ostrogi - która dopiero w końcu XIX wieku otrzymała swoją
obecną nazwę Łódka. Prawa miejskie (magdeburskie) nadał Łodzi 29 lipca 1423 roku król
Władysław Jagiełło. Od tego czasu datuje się oficjalna nazwa miasta. Przez wiele
stuleci nie było to miasto wyróżniające się w historii Polski. Głównym zajęciem
łódzkich mieszczan było nadal rolnictwo, rzemieślnicy tworzyli grupę 20-30, a pośród
nich nie było żadnego sukiennika. Najgorszy okres w dziejach Łodzi przypada na XVII
wiek, kiedy to wojska szwedzkie pustoszyły region łęczycki. W roku 1793 Łódź dostała
się do zaboru pruskiego. Stan miasta był tak opłakany, że powstał projekt, aby odebrać
Łodzi prawa miejskie. Miasto funkcjonowało w niejakim uśpieniu aż do roku 1820, kiedy
to Sejm Królestwa Polskiego zalicza Łódź do grupy miejscowości, których
przeznaczeniem stać się ma stworzenie ośrodków przemysłu włókienniczego i odzieżowego.
Powoduje to nieznany w dotychczasowej historii kraju, błyskawiczny rozwój miasta. O ile
w roku 1821 mieszkańcy Łodzi to zaledwie 799 osób, to już w 1897 roku liczba łodzian
wzrasta do 314 tys. Początkowa lokalizacja miasta, z charakterystycznym rynkiem, górującym
nad wszystkim kościołem, oraz niewielkim rozlewiskiem na rzece Łódce - trwająca przez
ponad 400 lat - zaczyna rozrastać się w kierunku południowym. Pierwsza osada stworzona
przez napływających osadników-rzemieślników, specjalistów z zakresu włókiennictwa
powstała w 1823 roku na przeciwnym brzegu rzeki Łódka. Nazywano ją Nowym Miastem, a
wyznaczały ją z czterech stron ulice: Północna, Zachodnia, Południowa (dziś
Rewolucji 1905 roku) i Wschodnia. W środku owego kwadratu wyznaczono rynek - istniejący
do dziś Plac Wolności. Wtedy też - w roku 1823 - wytyczona została linia, wg której
powstała ulica (pod nie zmienioną od początku nazwą) Piotrkowska. Początkowo maszyny
włókiennicze wykorzystywały prąd rzeki Jasień, zaś pierwszą maszynę parową
uruchomił w swojej fabryce Ludwik Geyer. W roku 1840 w obszar miasta włączono tzw. Nową
Dzielnicę. Dynamikę rozwoju Łodzi najlepiej obrazuje fakt, że już w 1842 roku Łódź
stała się drugim co do wielkości miastem królestwa Polskiego. Od początku tych
przemian było to miasto wielonarodowościowe, za sprawą przybywających tu osadników z
Czech, Śląska, Prus, oraz coraz większej ilości Żydów. Władza zaborcza powodowała,
że licznie przybywali również Rosjanie. Kiedy w roku 1850 zniesiono granicę celną między
Rosją i Kongresówką, co otworzyło przed łódzkimi fabrykantami ogromne rynki Europy
wschodniej i Azji, rozwój miasta stał się jeszcze bardziej żywiołowy. Powstały wówczas
połączenia kolejowe, początkowo w Rokicinach, później odcinek Kolei Fabryczno-Łódzkiej
łączący się z Koleją Warszawsko-Wiedeńską. Ogromne rynki zbytu i dogodna
komunikacja powodowały, że rozwój Łodzi nabierał niespotykanego w skali kraju tempa.
Rok 1914 to liczba 500 000 mieszkańców i wielkie fortuny fabrykantów: Grohmanów, Geyerów,
Scheiblerów, Poznańskich, Silbersteinów, Heinzlów, Biedermanów i wielu innych.
Tragiczna dla historii Łodzi i jej rozwoju stała się pierwsza wojna światowa. Niemcy
okradli fabryki zarówno z materiałów jak i maszyn, wielu mieszkańców miasta zginęło
i uciekło przed okupantem. Okres międzywojenny nie był też szczególnie sprzyjający -
co prawda wprowadzono powszechne nauczanie, wzniesiono wiele gmachów publicznych i
nowoczesnych szkół, jednak zamknięcie rynków rosyjskich i "wielki kryzys
ekonomiczny" spowolnił rozwój przemysłowy miasta. 9 września 1939 roku wojska
niemieckie wkroczyły do miasta, wcielono ją bezpośrednio do rzeszy, zaś miasto (na cześć
generała niemieckiego, walczącego pod Łodzią w 1914 r.) zmieniło nazwę na
Litzmannstadt. Obszar Bałut i Starego Miasta zamieniono w getto dla Żydów, przy ulicy
Przemysłowej powstał obóz dla dzieci. Smutną historię ma również Radogoszcz -
powstał tam obóz-więzienie, którego prawie wszystkich więźniów wymordowano tuż
przed wyzwoleniem Łodzi. 19 stycznia 1945 roku Łódź została wyzwolona spod władzy
okupanta niemieckiego. W latach powojennych charakter wielonarodowościowego miasta zatarł
się, a jedyne jego ślady w postaci niektórych budowli publicznych i miejsc kultu popadały
w ruinę. Łódź - dzisiejsze jej centrum - otoczona została wielkimi blokowiskami, w środku
miasta wybudowano osiedle wysokich wieżowców mieszkalnych i użytkowych, powstały drogi
tranzytowe, uczelnie. Powierzchnia miasta powiększyła się o około 300 km kw. Pozostał
natomiast - mimo prób wprowadzenia innych dziedzin przemysłowych - włókienniczy
charakter miasta. Po roku 1989 Łódź jako miasto włókiennicze skończyło swą karierę
i wieloletni charakter przemysłowy. W niewielkim okresie czasu upadły największe zakłady
włókiennicze, wiele z nich zamieniło się na skupiska biur, firm, sklepów, hurtowni,
inne zaś popadają w ruinę. Kwitnąco jedynie rozwija się i wygląda główna ulica
miasta - Piotrkowska. Szara i zaniedbana staje się kolorową promenadą, słynną w całym
kraju z licznych pubów, kawiarni, jest miejscem znanych także poza granicami Polski
imprez, jak choćby Parada Techno. Administracyjnie Łódź dziś tworzy pięć dzielnic:
Bałuty, Śródmiście, Widzew, Górna i Polesie. Liczba mieszkańców (około 750 tys.)
czyni nadal Łódź drugim co do wielkości miastem w Polsce, jednak pozycja ta wydaje się
nie być pewna w przyszłości, gdyż statystyki pokazują, że liczba łodzian stale
maleje.
